Een handleiding voor beginners in sterrensporen-fotografie

Dit is een overzicht voor de basis van het vastleggen van sterrensporen op film. Geschikt voor beginners tot aan experts. Ik wil een paar technieken die ik heb gelezen en geleerd van boeken en tutorials graag met jullie delen.

Ik had nooit gedacht dat ik ooit een tipster zou schrijven, omdat ik vooral een “Don’t think. Just shoot.” lomograaf ben – niet zozeer omdat ik de regel volg trouwens. Het is meer een “te lui om na te denken”-ding. Daardoor let ik eigenlijk helemaal niet op de details terwijl ik foto’s maak en vergeet ik wat ik heb gedaan tijdens mijn fotoshoots. Snap je al hoe dit een probleem zou kunnen worden bij het schrijven van een tipster? Toch dacht ik, laat ik het eens proberen.

Een paar maanden geleden, in de heetste maanden van California, beleefde ik met een paar vrienden een ruige nacht en dag in de zuidelijke Mojave wildernis…

Oké, misschien zijn ‘wildernis’ en ‘ruige nacht’ niet precies de goede woorden om een camping met picknicktafels, brandkuilen en grills te beschrijven. Nou ja, we hadden geen stromend water, er was geen telefoon bereik, de insecten waren zo groot dat je hun gemeen naar je kon zien grinniken van een meter afstand en coyote’s huilden in het diepste van de nacht. Voor een meisje die heel haar leven in grote steden heeft gewoond, was dit zo wild als het kon worden…

Wacht, waar was ik? Ohja…

Naast dat we graag even de drukte van LA achter ons wilde laten, wilden we onze licht-teken technieken verbeteren. Dus gingen we kamperen in de woestijn. Ik kon niet wachten om sterrensporen te fotograferen (wat ik nog nooit had gedaan…) aangezien ik altijd een enorme liefde en fascinatie heb gevoeld voor de nachtelijke hemel. Dus voordat we de stad verlieten, deed ik wat research naar bekende technieken die door de echte star trail-veteranen gebruikt worden. Ik hoopte dat ik toch wel tenminste twee foto’s met stroken licht thuis kon komen (en met licht bedoel ik niet het licht van passerende vliegtuigen).

Een maand of twee later, toen ik eindelijk de kans kreeg om mijn rolletje te scannen, kwam ik erachter dat ik zelfs meer dan twee goede foto’s had gemaakt! Terwijl het mijn eerste poging was.

Dus hier zit ik dan deze tipster te schrijven, om deze technieken van de echte pro’s met jullie te delen. Bedenk wel dat dit slechts beginners-tips zijn – je zult hier geen fancy voetenwerk of technische discussie’s vinden.

Locatie, locatie, locatie!!! Nu hoef je niet meteen als ontdekkingsreiziger naar het midden van de Sahara te reizen, een mooi, vlak gebied een paar kilometer uit de stad of dorp zal wel goed genoeg zijn, zolang…

het donker genoeg is.
het ver genoeg is zodat de lucht geen lichten uit de stad zal reflecteren.
er een paar leuke punten zijn (bomen, sten, etc…) die je kunt verlichten en als voorgrond kunt gebruiken.
het veilig genoeg is om er een hele nacht te blijven zonder opgejaagd te worden door leeuwen, beren, psychopaten… (je snapt het punt).
het een mooie onbewolkte nacht is.

Duimregel Ik heb ergens gelezen dat het licht van een ster elke 15 seconde beweegt. Ik weet niet of dat precies klopt, maar laten we aannemen dat dat zo is. Dat betekent dat…

in 5-10 minuten je een zichtbaar (maar wel kort) lichtspoor zult zien in je foto.
hoe langer je de film belicht, hoe langer de sporen zullen zijn.

Vindt de poolster Dit is de enige constante, onbeweeglijke ster in het noordelijke halfrond. Wat wil zeggen…

dat als je je op de poolster richt en lang genoeg belicht, je sporen zult zien in cirkels om de poolster heen, en
als je ervan weg richt, je in plaats daarvan gestreepte sporen ziet.

Uitrusting

De meeste pro’s gebruiken het liefst normale of groothoeklenzen. Ik heb echter ergens gelezen dat het goed is een groothoeklens te gebruiken als je naar het oosten of westen fotografeert. En een telelens als je op één van de polen richt.
Film met 50-100 ISO – langere belichting nodig maar minder korrel
Een stevige tripod omdat.. naja, dat weet je zelf wel…
Een camera met een bulb stand (of moet ik zeggen camera’s? Ik gebruikte zelf mijn Canon Xs en mijn Diana’s.)
Een sluiterontspanner met een ‘klem’-optie omdat je belichtingstijden tot uren kunnen duren.
Dekens voor warmte, zaklampen, een goed boek of een vriend om tegen te praten (het liefst iemand die langzamer is dan jij, voor het geval dat…), misschien een wekker als je van plan bent tussendoor te slapen of heel veel koffie als je dat niet van plan bent, eten… enfin, je snapt het idee.

Diafragma-instelling. Ik heb gevonden dat de pro’s het liefst het grootste diafragma gebruiken, wat logisch is aangezien dat het meeste licht binnen laat. Zorg er wel voor dat je ten minste 10 meter van je belichte voorgrond weg zit trouwens, zodat de focus geen probleem zal zijn. Ik heb dat op de harde manier geleerd.

Experimenteer met belichtingstijden. Het ligt er echt aan wat je wil bereiken in je foto.

Heb geduld, maar vooral plezier!!

Dat zijn toch wel de belangrijkste punten in sterrensporen-fotografie die een beginner nodig zal hebben – tenzij ik wat dingen mis waar ik vrij zeker van ben dat een paar awesome lomografen op zullen merken en met ons delen in de comments hier beneden. Voor meer technieken voor gevorderden, het internet is een onuitputtelijke bron van informatie, die elk moment voor je klaar staat.

Dus succes en happy shooting!